1620-1699 r.: Wojny polsko – tureckie
[ Powrót do historii Polski ]
W latach 1620 – 1699 nastąpił okres szczególnego nasilenia się zbrojnych konfliktów między Polską a Turcją. Już w 1619 roku król Zygmunt III Waza wysłał lisowczyków do Siedmiogrodu w celu dokonania tam dywersji. Między innymi to, a także spalenie Warny przez Kozaków, najazdy Tatarów na Polskę czy ścieranie się interesów Polski, Turcji i Habsburgów, doprowadziło do wybuchu wojny zwaną wojną chocimską. Trwała ona od 1620 do 1621 roku.
Po trzydniowej bitwie pod Cecorą wojska polskie pod dowództwem Żółkiewskiego zostały pobite, zginął hetman Żółkiewski. W 1621 roku miała miejsce trzytygodniowa obrona twierdzy Chocim podczas, której zginął dowódca obrony hetman wielki litewski Jan Karol Chodkiewicz. 9 października 1621 r. pod murami Chocimia podpisano traktat pokojowy.
Kolejny konflikt miał miejsce w latach 1672 – 1676. Przyczyną wojny były działania wojsk koronnych na Ukrainie wymierzone przeciw Tatarom i hetmanowi kozackiemu Piotrowi Doroszence. Pogrążona w walkach wewnętrznych Rzeczpospolita, gdzie szlachta popierająca króla Michała Korybuta walczyła z grupą magnatów, była absolutnie nieprzygotowana do wojny.
Po krótkim oblężeniu Turcy zdobyli Kamieniec Podolski, by następnie ruszyć na Lwów. W 1672 roku, w Buczaczu, podpisano traktat pokojowy, w którym Rzeczpospolita odstąpiła Turcji Podole z Kamieńcem Podolskim oraz część prawobrzeżnej Ukrainy. Jednak traktat nie został ratyfikowany przez sejm i wojna trwała dalej.
Naczelny wódz Jan Sobieski 11 listopada 1673 roku odniósł nad armią turecką wielkie zwycięstwo pod Chocimiem. Po tym sukcesie Sobieski zamierzał opanować Mołdawię, misja ta na skutek zdrady nie powiodła się i wkrótce musiał wycofać się pod naciskiem Turków. W 1674 roku do wojny z Turcją przystąpiła Rosja co zmieniło oblicze konfliktu polsko – tureckiego.
Od jesieni 1674 do wiosny 1675 Polacy opanowali w walkach z Tatarami całą prawobrzeżną Ukrainę, Turcy wycofali się za Dniestr. W sierpniu 1676 roku nastąpiła kolejna ofensywa Turków, jednak polska armia pod dowództwem Sobieskiego stawiła im opór i 17 października 1676 podpisano traktat pokojowy, który zakończył wojnę.
Wojna 1683 roku rozpoczęła się odsieczą wiedeńską, a ukończyło ją podpisanie pokoju w Karłowicach w 1699 roku, na mocy którego Rzeczpospolita odzyskała ziemie utracone w poprzedniej wojnie z Turcją z lat 1672-1676 wraz z twierdzą w Kamieńcu Podolskim.