Skutki Powstania wielkopolskiego

[ Strona informacyjna: Powstanie wielkopolskie ]

Powstanie Wielkopolskie

[ Przyczyny ] [ Przebieg ] [ Skutki ]
[ Filmy ] [ Książki ] [ Muzyka ] [ Wykłady ]

Zobacz: Przebieg Powstania wielkopolskiego.

Po rozejmie w Trewirze status Wielkopolski jako części państwa niemieckiego został utrzymany. W celu nadzorowania przestrzegania rozejmu do Poznania przybyła delegacja członków Komisji Międzysojuszniczej państw alianckich, której przewodniczył Joseph Noulens. Delegacja spotkała się w Krzyżu Wielkopolskim 5 marca 1919 roku z przedstawicielami strony niemieckiej. Następnego dnia została wystosowana prośba do gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego o wysłanie wojsk na pomoc do oblężonego przez Ukraińców Lwowa. Po zapewnieniu, że postanowienia rozejmu w Trewirze zostaną utrzymane, 9 marca ochotnicza kompania powstańców ruszyła do Małopolski, aby wziąć udział w walkach przeciw Ukraińcom okrążającym Lwów.

19 marca rokowania zostały zerwane przez Niemców. Wtedy Joseph Noulens oficjalnie zapewnił stronę polską, że gdyby Niemcy zamierzali zerwać rozjem, ich uderzenie na Wielkopolskę spotkałoby się z ofensywą sprzymierzonych państw zachodnich. 23 marca zostały przeprowadzone wybory do Rady Miasta Poznania. W wyborach zarejestrowano pięć list: polska, niemiecka, wolnych związków (SPD), żydowska i PPS. Polska lista otrzymała 65,8%, a niemiecka 28,1%. W wyniku wyborów przedstawiciele listy polskiej obsadzili 42 miejsca w Radzie na 60 ogółu.

Pod naciskiem Ignacego Paderewskiego podjęto decyzję o zachowaniu przez Komisariat Naczelnej Rady Ludowej pełni władzy na terenie byłego zaboru aż do ustalenia granicy zachodniej i przyszłej autonomii tych ziem. Została też rozbudowana Armia Wielkopolska poprzez kolejne pobory. 10 kwietnia Komisariat Naczelnej Rady Ludowej wydał rozporządzenie o usunięciu niemieckojęzycznych napisów na urzędach, dworcach kolejowych i zmianie nazw ulic na polskie. Karą za złamanie przepisu były dwa lata więzienia i grzywna 10 000 marek polskich. Ustanowiono też, że 3 maja będzie obchodzony jako święto państwowe.

7 maja 1919 roku mocarstwa sojusznicze przedstawiły niemieckiemu rządowi propozycję warunków traktatu pokojowego, w którym zawarto m.in. znaczne okrojenie ich wschodniego terytorium na korzyść Polski. Niemcy nie mieli zamiaru przyjmować takich warunków i rozpoczęli rozmieszczanie armii wzdłuż granicy z Polską. Powstał m.in. plan „Wiosenne Słońce” przewidujący zaatakowanie Polski i zajęcie Warszawy. Również 7 maja Wojciech Korfanty zgłosił w Sejmie wniosek, w którym postulował przeprowadzenie ujednolicenia armii narodowej.

Wobec zjednoczenia polskiej armii, postawionej w stan gotowości oraz ostrzeżenia ze strony aliantów, że w przypadku zaatakowania Polski Zachód zareaguje generalną ofensywą na Niemcy, plan ataku został wycofany. 28 czerwca 1919 roku podpisany został traktat wersalski. W wyniku traktatu Polsce zostały przyznane niemal wszystkie tereny zajęte przez Powstańców wielkopolskich oraz Leszno, Kępno, Rawicz, Zbąszyń, Chodzież i Nakło.

Na konferencji pokojowej w Paryżu Polskę reprezentował Komitet Narodowy Polski, pod przewodnictwem Romana Dmowskiego i Ignacego Paderewskiego. Bez wątpienia działania dyplomatyczne Romana Dmowskiego, prowadzone jednocześnie z walkami powstańczymi pozwoliły na wypełnienie wszystkich postulatów Wielkopolan.

Postanowienia traktatu wersalskiego weszły w życie dopiero 10 stycznia 1920 roku. Na ich mocy oddziały z Wielkopolski przejęły pozostające w rękach niemieckich przyznane Polsce fragmenty Wielkopolski i Pomorza. Tym samym „najdłuższa wojna nowoczesnej Europy” i Powstanie wielkopolskie zakończyły się sukcesem. Polska, wraz z Wielkopolską, po 123 latach została przywrócona na mapy świata.

Dodaj komentarz