Stefan Żeromski – „Rozdziobią nas kruki, wrony”

[ Lektury szkolne ]

Lektury szkolne

Nowela Stefana Żeromskiego „Rozdziobią nas kruki, wrony” ukazała się w 1895 roku pod pseudonimem Maurycy Zych. Stefan Żeromski mieszkał wtedy w Szwajcarii, a wydana w Krakowie nowela zawierała treści niecenzuralne dla ówczesnej władzy carskiej, stąd wydanie jej pod pseudonimem. Nowela składa się z trzech części i wypełniona jest aluzjami do klęski Powstania styczniowego.

Część pierwsza opisuje śmierć Szymona Winrycha, który został zabity przez rosyjskich żołnierzy, kiedy przewoził zaopatrzenie dla jednych z ostatnich walczących jeszcze Powstańców. Część druga  jest przesycona naturalistycznymi opisami rozrywania ciała zabitego Powstańca przez stado wron. Nietrudno tu o skojarzenie z ówczesną sytuacją polityczną Polski, która była „rozszarpywana” przez zaborców. Stefan Żeromski wyposażył ptaki w cechy ludzkie, podkreślając rozwagę, cierpliwość i dyplomację, z jaką przystępują do żeru.

W części trzeciej pojawia się chłop, który bezcześci zwłoki Powstańca, okradając je z wartościowych przedmiotów. W ten sposób Stefan Żeromski pokazał podejście chłopstwa do zrywów narodowo-wyzwoleńczych. Chłopi nie wykazywali tożsamości narodowej i chęci uczestnictwa w Powstaniu. Kradzież była zemstą chłopa za lata „ucisku, ciemnoty i zabobonu”. Akcja utworu kończy się wrzuceniem przez chłopa do przydrożnego rowu ciała Szymona Winrycha oraz jego martwego konia.

Los głównego bohatera noweli „Rozdziobią nas kruki, wrony” to symboliczny los wielu Polaków, którym odebrano prawo do walk narodowo-wyzwoleńczych i którzy pomimo restrykcji zaborców walczyli o swą narodową tożsamość i wolność ojczyzny. Symboliczny tytuł dzieła wzmacnia i uwypukla jego wymowę ideologiczną.

Przeczytaj: http://literat.ug.edu.pl/zeromski/wrony.htm

Dodaj komentarz