Moczar Mieczysław

Mieczysław MoczarMieczysław Moczar, właściwie Mykoła Demko vel. Diomko, ps. „Mietek” – ur. 25 grudnia 1913 r. w Łodzi, zm. 1 listopada 1986 r. w Warszawieczłonek KPP, PPR i PZPR, generał dywizji KBW, minister spraw wewnętrznych, poseł na sejm PRL, agent GRU.

Ukończył szkołę powszechną w Łodzi oraz 3-letnie kursy zawodowe. W latach 30. pracował jako robotnik w fabryce włókienniczej, skąd został zwolniony. W tym czasie związał się z ruchem komunistycznym. Od 1937 roku był w KPP. W latach 1938–1939 był więziony za działalność antypolską. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w szkoleniu, zorganizowanym w okupowanym Białymstoku przez sowiecki wywiad wojskowy GRU, a następnie pracował dla GRU.

W 1942 roku został dowódcą GL i AL w okręgu lubelskim, łódzkim i kieleckim, gdzie walczył nie tylko z Niemcami, ale też z polską partyzantką – AK i NSZ. Po 1945 roku działał w Komitecie Centralnym PPR, był kierownikiem Grupy Operacyjnej MBP ds. województwa łódzkiego.  Od 8 czerwca 1945 do 1948 roku był szefem WUBP w Łodzi. Na tym stanowisku zyskał rozgłos swoim okrucieństwem. Głośna stała się zwłaszcza cela nazywana „moczarnią”, czyli komórka o wymiarze metr na metr wypełniona do połowy wodą, w której „zmiękczał” on więźniów.

Po odsunięciu grupy zwolenników Gomułki we władzach PPR został zmuszony do złożenia tzw. samokrytyki, lecz pozostał w strukturach partyjnych, zostając zastępcą członka KC PZPR. Od 6 października 1948 roku był wojewodą olsztyński, a po likwidacji urzędów wojewodów przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, następnie w Białymstoku i Warszawie. Był członkiem KC PZPR. Przez kilka miesięcy od kwietnia do listopada 1956 roku był ministrem do spraw PGR.

Od listopada 1956 do grudnia 1964 roku był wiceministrem spraw wewnętrznych, a następnie ministrem spraw wewnętrznych. Uważany był za posiadającego największą władzę ministra spraw wewnętrznych w okresie PRL. Pod koniec lat sześćdziesiątych był przywódcą tzw. frakcji „partyzantów” w PZPR, nastawionej wrogo wobec partyjnych „liberałów” i „kosmopolitów”. Budował też swoją legendę partyzanckiego herosa, czego symbolem stały się „Barwy walki” – szybko sfilmowane wspomnienia Moczara z lat wojny, które doczekały się aż trzynastu wydań. Do dziś nie udało się ustalić kto był ich autorem, ponieważ podejrzewany o to pisarz Wojciech Żukrowski kategorycznie zaprzeczał.

Umiejętnie posłużył się skłonnościami antyżydowskimi w partii w celu walki o władzę, zwłaszcza prowadząc antysemicką nagonkę w czasie wydarzeń Marca 68. W lipcu 1968 roku odszedł z MSW, obejmując stanowisko sekretarza KC PZPR. Został również zastępcą członka Biura Politycznego KC PZPR, a od Grudnia 1970 roku – członkiem Biura Politycznego. Aspirował do stanowiska I sekretarza KC PZPR, nigdy jednak tego stanowiska nie objął.

Piotr Jaroszewicz w swoich wspomnieniach twierdził, że sowiecki premier Aleksiej Kosygin 16 Grudnia 1970 roku miał powiedzieć o Mieczysławie Moczarze:

„Jest to przewrotny i głęboko zdemoralizowany człowiek. Antysemita, dwulicowiec, mający nieskrywane skłonności dyktatorskie. Otacza się często ludźmi z pogranicza politycznych szumowin. (…) KPZR będzie odradzała polskim towarzyszom z KC PZPR wysuwanie Moczara na I sekretarza KC PZPR. (…) Sądzę, że nasza opinia jeszcze dziś poprzez jednego z przyjaciół Moczara zostanie mu przekazana i zapewne ostudzi jego zapędy”

Dodaj komentarz